Sinds 4 weken draait op HRC als onderdeel van het subsidietraject dat we ontvangen hebben voor de verbouw van ons nieuwe clubhuis, het traject De Harde Leerschool. Nu ze een maand verder zijn spelen ze hun eerste rugbywedstrijd tegen een team van de Business Universiteit Nyenrode.
Dagblad Trouw maakte hier een reportage van welke verscheen in de krant van 13 oktober 2018.
REPORTAGE:
De Harde Leerschool leidt werklozen met problemen naar werk. Het geheim: rugby en baangarantie.
Michel (37) springt op de nek van de tegenstander. Dat is verboden bij rugby, maar hij kent de spelregels nog niet goed. “Ik hoorde dat je bij rugby een beetje streetwise moest zijn. Dat ben ik wel”, lacht hij hard.
Wat heet. Drugsgebruik, dealen, kinderen bij verschillende vrouwen, Michel heeft het allemaal gezien. “Ik heb veel fouten gemaakt in mijn leven. Er loopt nog steeds een zaak, dus ik ben er nog niet vanaf. Maar het gaat nu de goede kant op.”
Sinds vier weken is hij deelnemer aan De Harde Leerschool, een project waarbij jongeren – en een enkele dertiger of veertiger – met een karrenvracht aan problemen via rugbytrainingen naar werk worden geholpen. In acht weken ondergaan ze een metamorfose. Via rugby leren ze wat respect, doorzettingsvermogen en samenwerken is.
De jongens zijn op deze woensdag naar Breukelen gekomen voor een wedstrijd tegen de studenten van de Business Universiteit Nyenrode. Aan de ene kant van het veld: het team met gouden tanden, oorbellen en tatoeages. Aan de overkant een meer homogene ploeg. Blank, rijk, haren in de lak.
Het bezoekende team voor aanvang. © Maarten Hartman
“Hier speelt de onderkant van de samenleving tegen de bovenkant”, zegt Ed Oskam, een van de teamleiders bij het project. Door na afloop een biertje te drinken met de studenten, ontstaat er volgens Oskam wederzijds respect tussen twee groepen die elkaar anders nooit tegen komen. “Onze jongens leren zo dat ze ook respect krijgen van mensen uit een andere laag van de samenleving. Als ze straks aan het werk gaan, krijgen ze ook met verschillende types mensen te maken.”
Opdrukken
Aan het begin van de wedstrijd drukken beide teams zich op om warm te worden. “Eén”, schreeuwt rugbycoach Dirk Danen, die de jongens begeleidt. De ploeg moet het herhalen, maar het geluid is niet overtuigend genoeg. “Samen, Sergio. Samen”, buldert Danen. “Acht, negen, tien”, klinkt het in koor.
Eén deelnemer heeft moeite met opdrukken vanwege zijn gewicht. “Ik was niet altijd zo zwaar”, vertelt de 27-jarige Hagenaar, die vanwege liever niet met zijn naam in de krant wil. “Toen ik nog op Sint-Maarten woonde, was ik altijd buiten aan het sporten. Honkbal, softbal, tafeltennis. Ik deed van alles. Ik was nooit thuis, mijn moeder had altijd moeite om me naar binnen te krijgen voor het eten.”
Spelers van het bezoekende team tijdens de warming up. © Maarten Hartman
Het sporten stopte toen hij op 18-jarige leeftijd door zijn familie naar Nederland werd gestuurd voor een betere toekomst. Hij begon hier met een opleiding elektrotechniek. Zonder het sociale vangnet van familie om zich heen, raakte hij de weg kwijt. “Ik kreeg schulden. Ik kon mijn huur niet betalen. Ik wist niet dat mijn zorgverzekering elke maand van mijn rekening werd afgeschreven. Dat is in Sint-Maarten anders geregeld. Ik kon geen werk vinden omdat ik hier geen connecties had.”
Beuken kan hij zeker, blijkt op het veld. De studenten die naar de wedstrijd kijken, moedigen hem met veel gejoel aan. Ze vinden het mooi om te zien hoe hun vrienden door hem weg worden geduwd.
©Maarten Hartman
Het contrast tussen de in maatpak gestoken toeschouwers en de deelnemers van het re-integratieproject is groot. De studenten nippen aan een glas wijn of bier met tequilasmaak. Zij komen in sportwagens naar school en hebben ouders waarvan sommigen in de Quote 500 staan. De jongens van coach Danen hebben in extreme gevallen niet eens genoeg te eten. “Een paar jaar geleden hadden we een jongen die ’s ochtends al blij was dat hij een boterham bij ons kreeg. Als er wat over was van de lunch, kreeg hij dat mee. Dat soort verhalen raken je. Die vergeet je niet snel.” Nu gaat het goed met hem. Hij heeft werk, een huis en een vriendin.
Als de jongens binnenkomen bij het project hebben ze vaak weinig zelfvertrouwen. Ze zijn alle instanties al eens langs geweest, ze zijn hulpverleners zat en zien het project als een laatste mogelijkheid om erbovenop te komen.
Baangarantie
De teamleiders halen de jongeren uit probleemwijken, waar ze flyers uitdelen met de tekst ‘Zin in een schop onder je kont?’
“Als we ze voor het eerst zien, hangt hun koppie vaak naar beneden en de schouders naar voren. Ze zijn al veel te vaak gewezen op wat ze allemaal fout doen. Zo gaan ze vanzelf geloven dat ze niks kunnen”, zegt Danen.
Er worden veel schouderklopjes uitgedeeld, op het veld en daarbuiten. Na acht weken hebben ze, als alles goed gaat, een fitter lijf en helder voor ogen wat voor werk ze willen doen. Als dat zo ver is, staan werkgevers klaar om ze aan te nemen. Want dat is de afspraak.
Die baangarantie is voor Marco, met 45 jaar de oudste deelnemer, een belangrijke reden om mee te doen. De afgelopen jaren draaide alles in zijn leven om ‘ik en de drugs’, zoals hij het omschrijft. Hij raakte werkloos, zijn huwelijk liep op de klippen, hij was verslaafd en verloor tijdelijk het contact met zijn kinderen. “Ik was heel egocentrisch. Ik vond mezelf ook erg zielig. Ik heb veel mensen belazerd. Geld gejat, dat soort dingen.”
De werkgevers die zich verbinden aan De Harde Leerschool weten dat ze iemand aannemen met een rugzakje. Als de deelnemers klaar zijn om te beginnen, komen er instructies mee. Danen: “We geven de werkgevers, bij wijze van spreken, een gebruiksaanwijzing mee. Sommige jongens hebben het nodig dat iemand ze ’s ochtends ophaalt en ’s middags weer thuis brengt.”
De volledige namen van alle deelnemers zijn bij de redactie bekend.
Wisselend succes
‘Zin in een schop onder je kont?’ Met die tekst, gedrukt op een flyer, proberen de initiatiefnemers van De Harde Leerschool jongeren via rugby naar werk te krijgen. Het project is mede bedacht door rugbycoach Yves Kummer en loopt sinds 2015. Er zijn edities geweest in Groningen, Rotterdam en Breda.
Het team dat nu bezig is, komt uit Den Haag. Volgens de begeleiders van het project is het percentage jongeren dat uiteindelijk aan het werk gaat via De Harde Leerschool groter dan bij dat van andere vergelijkbare projecten. Specifieke cijfers daarover houdt het CBS echter niet bij. Sommige jongens haken uiteindelijk weer af, of halen de eindstreep toch niet. Gemiddeld haalt 75 procent van de deelnemers de eindstreep. Ongeveer de helft is daarna voor langere tijd aan het werk (een half jaar of langer).
