Geschiedenis

De Haagsche Rugby Club – kortweg HRC – is al vele jaren toonaangevend in het Nederlandse rugby. De club werd opgericht 10 november 1932 en het negentig-jarig bestaan is dus al gevierd. Daarmee is zij een van de oudste rugbyclubs in Nederland.

Geloof het of niet, maar zelfs al voor de oprichting van HRC, van 1879 tot 1882, werd er op de Haagse Koekamp al rugby gespeeld. In 1883 werd het ovale leer echter vervangen door een ronde (voet)bal.

In 1910 stak het rugby toch weer de kop op. Vijftig Zuid-Afrikaanse studenten op de universiteiten van Amsterdam, Leiden en Utrecht en vier van de technische Hogeschool in Delft willen hun geliefde sport beoefenen. In het begin nog een klein groepje, maar dat veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog. Onder andere de Engelse geïnterneerden, die in 1915 Scheveningen werden ondergebracht, sloten zich graag aan. Een en ander op initiatief van de the Young Men’s Christian Association (Y.M.C.A.), dat een kantoor in Den Haag had. Een speciale afdeling van de Y.M.C.A., The British Prisoners of War, organiseerde bijvoorbeeld allerlei sportevenementen. Baronesse M. de Brienen, die vice-presidente is van de Y.M.C.A., stelde haar landgoed Clingendael beschikbaar om in Den Haag rugby- en cricketwedstrijden te spelen (tussen 1914 en 1918). Als tegenstanders werden verschillende studententeams gevraagd. Vooral de Delftse combinaties kwamen daarbij in beeld.

Dat leidde in 1918 tot de oprichting van de Delftse Studenten Rugby Club (DSR-C). Andere studentenclubs volgen en de eerste Rugbybond werd opgericht (op 7 september 1920 in Den Haag). Van die eerste Rugbybond waren overigens geen burgerclubs lid. Het was een pure studentenaangelegenheid. Omdat de belangstelling voor de sport vervolgens toch weer daalde ging de bond in 1923 weer ter ziele. DSR-C is de enige club uit deze voorfase die is blijven bestaan en is daarmee de oudste rugbyclub in Nederland.

Met hulp van Herman Dirk van Broekhuijzen en Paul Béchèt werd de rugbysport in Nederland nogmaals een impuls gegeven. Van Broekhuijzen, een Zuid-Afrikaan, geboren in 1872, studeerde in Stellenbosch en kwam naar Leiden om zijn studie af te maken. In internationale rugbykringen genoot hij faam als speler van De Springbokken, waarvoor hij in veel wedstrijden uitkwam. Paul Béchèt was verbonden aan de Franse ambassade in Den Haag. Hij groeide in Zuid-Frankrijk op met de rugbysport en had de snelle opkomst van de sport in zijn land meegemaakt. Zelf speelde hij graag, maar nog liever was hij actief scheidsrechter.

In 1932, het oprichtingsjaar van HRC, waren er – mede door de inzet van de bovengenoemde heren – opnieuw voldoende rugbyclubs om de oprichting van een Nederlandse Rugby Bond mogelijk te maken. De eerste algemene vergadering van de Nederlandsche Rugby Bond werd op zaterdag 30 september 1933 in Hotel-Restaurant ‘Flessig’ te Amsterdam gehouden.

De Academie voor Lichamelijke Opvoeding aan de Laan van Poot in Den Haag was de bakermat van HRC. De studenten speelden onderling wel eens een rugbywedstrijd en in november 1932 richtten ze een heuse rugbyclub op: HRC was geboren. Hoewel de eerste wedstrijden nog onder de naam The Tackles werden gespeeld, werd die naam al snel vervangen door de huidige (associatie met kleine hondjes werd als minder gelukkig gezien).

In 1933 kreeg HRC een veld op het sportterrein Petrolia aan de Buurtweg. De verhuizing ging wel gepaard met wat gedoe. Vooral de verplaatsing van de palen bleek een probleem. Twee leden zouden dat klusje wel even klaren; op de fiets. Bij de Koninginnegracht moesten ze over een hoog bruggetje. Dat bleek heel lastig fietsen met palen op de schouders. Tien de een het bruggetje over was, was hij uit het zicht van de ander. Gevolg: met fiets en speler belandden in de gracht. Maar de palen kwamen uiteindelijk op bestemming.

Een memorabel moment in de clubhistorie vind plaats in 1935. Voorgenoemden Béchèt stelde een beker ter beschikking aan HRC voor de winnaar van het naar hem vernoemde toernooi. Een beker waar heden ten dagen aan het begin van het seizoen nog steeds om wordt gespeeld op HRC.

Na de Tweede Wereldoorlog werd gekeken of in Den Haag weer rugby kan worden gespeeld. In de oorlogsjaren was rugby verboden en de Duitsers hadden HRC totaal gedesorganiseerd. Het terrein en de kleedkamers waren verwoest, van de spelers was er één gefusilleerd, terwijl andere spelers gedurende en na de bevrijding bij de geallieerde legers dienst namen, weer anderen vertrokken naar Indië om daar hun dienstplicht te vervullen. Met maar een handjevol leden start HRC een nieuw leven.

Een leven met pieken en dalen. In 1969 liet HRC de competitie voor wat het was en bouwde zij met eigen leden een clubgebouw, dat op 27 september 1969 feestelijk werd geopend door Prof. Dr. Danie Craven, de president van de South African Rugby Board en een legende in de rugbywereld. Het eerstvolgende seizoen (1970) werd HRC overigens weer “gewoon” kampioen. In die periode gaf HRC duidelijk de toon aan in het Nederlandse rugby. De club behaalde het landskampioenschap in 1966, 1967, 1968, 1970, 1971, 1972, 1973, 1978, 1980 en 1985. Nadien moest het lijdzaam toezien dat het Leidse DIOK de hegemonie een tijd overnam. HRC bleef wel mee draaien aan de top, maar moest lang wachten alvorens het weer een landstitel veroverde.

In 1999 was het zover. De goede eigen jeugdopleiding wierp zijn vruchten af. In het successeizoen 1998/1999 behaalde de club zelfs alle prijzen die er te winnen waren: de landstitel, de nationale sevenstitel, de nationale beker en de Eurocup. Hiermee verdiene HRC I een vermelding in het “Guiness Book of Records”. Vervolgens is HRC landskampioen geworden in 2001 en 2002.

De Eurocup was overigens een toernooi voor de nummers een en twee van de nationale competities in Nederland, Duitsland, België en Noord-Frankrijk. In 1996 werd het toernooi ingesteld en HRC stond sindsdien zesmaal in de finale en het won de Eurocup vijfmaal. Alleen tijdens de eerste editie in Brussel tegen RFC Bosvoorde waren het de Belgen die in de laatste minuut met de eer streken.

In 2014 heeft HRC voor de 14e keer in haar historie het landskampioenschap veroverd. Een volgend kampioenschap in de Ereklasse laat sindsdien op zich wachten, al was de club er bijvoorbeeld in 22/23 heel dicht bij, maar de finale ging verloren.

Overigens is zijn de landstitels niet voorbehouden aan het eerste team. In de eerste teams in alle jeugdcategorieën spelen vaak om het kampioenschap en HRC Touch Rugby werd in seizoen 23/24 Nederlands kampioen. Ook de andere teams – in top één breedte sport – draaien goed. Het tweede heren team speelt bijvoorbeeld in de een na hoogste klasse (Future klasse) en de dames timmeren goed aan de weg.

HRC is een club waarbij het goed toeven is. Zowel qua sfeer als qua professionaliteit.

De club heeft een goede jeugdopleiding en drijft daarmee voornamelijk op eigen kracht. Spelers die het rugbyspel in Den Haag hebben geleerd vormen uiteindelijk grotendeels het eerste team. Één van hen, Michel van der Loos, maakte van 1974 tot 1984 furore in het buitenland. Met de bijnaam “The Tulip” speelde Van der Loos in Wales (Ebbw Vale en Cardiff), Engeland (Bath), Australië (Port Hacking) en Frankrijk (Narbonne). De bekerwinst in Frankrijk met Narbonne en de uitverkiezing in Australië tot beste tweede rijer, zijn duidelijk hoogtepunten in de carrière van Van der Loos. Prestaties waar HRC trots op is.

Michel van der Loos is overigens al lang niet meer de enige speler van HRC die het tot professional schopte. “Onze” Zeno Kieft speelde 11 jaar lang in Frankrijk op het hoogste niveau bij La Rochelle. En ook oud HRC-ers zoals Renger van Eerten en Teun Karst (beiden Brive), Hugo Huurman en Tim de Jong (beiden Aurillac), Hugo Schöller (Coq Leguevinois) en Mink Scharink (Loughborough) staan onder contract bij buitenlandse clubs.

De afgelopen jaren is er ook weer een hoop geïnvesteerd in de faciliteiten van HRC, met als hoogtepunt het openen van het nieuwe clubhuis in 2019. De nieuwbouw werd gerealiseerd boven op het oorspronkelijke clubhuis uit 1969, dat daarmee nog steeds letterlijk het fundament van de club vormt. Daarnaast zijn er verschillende kleinere projecten uitgevoerd, waaronder het vervangen van de buitentrap, het realiseren van een buitenbar, de verbetering van perstribune en het ombouwen van de oude bar tot ’team room’.

Andere recente memorabele gebeurtenissen zijn het tekenen van een partnership met SU Agen, de erkenning als Topsportprogramma door de gemeente Den Haag en het integreren van The Hague Touch in HRC.